پس‌از ۲۲ سال انجام شد

پس از گذشت بیش از دو دهه نقد و بحث، یکی از قدیمی‌ترین موانع معاملاتی بازار سرمایه ایران کنار گذاشته شد. هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار روز گذشته با تصویب حذف حجم مبنا، به محدودیتی ۲۲ساله پایان داد؛ تصمیمی که از ابتدای دی‌ماه ۱۴۰۴ اجرایی خواهد شد و بر اساس آن، حجم مبنای تمامی نمادهای…

شکاف قیمت «نمایندگی» و «بازار» در سه دسته خودروی سواری سنجش شد؛

اوج رانت در قیمت خودرو

بازار خودرو شاهد اوج‌گیری توزیع رانت و تعمیق شکاف قیمتی است. هرچند این بازار در سال ۱۴۰۰ نیز تجربه ثبت شکاف عمیق قیمتی میان کارخانه و بازار را پشت سر گذاشته بود، اما تداوم خطای سیاستگذاری و اصلاح‌نشدن سازوکارهای معیوب، بار دیگر توزیع رانت را به قله‌ای تازه رسانده است. شکاف قیمت در دسته خودروهای…

اخبار آرشیو روزنامه

چهارشنبه، ۲۶ آذر ۱۴۰۴

ممنوعیت کشت خشخاش چه پیامدی برای بخش بهداشت و درمان ایجاد می‌کند؟
روزنامه شماره ۶۴۶۳

ناترازی تریاک در صنعت دارو

مورفین یکی از نهاده‌های حیاتی در صنعت دارو محسوب می‌شود. کمبود این ماده در تولید طیف متنوعی از داروهای آرام‌بخش و مُسکن‌ها اختلال ایجاد می‌کند. با توجه به ممنوعیت کشت خشخاش در افغانستان و همچنین کاهش کشفیات تریاک، شرکت‌های دارویی برای تامین این نهاده، با مشکلات جدی مواجه شده‌اند. همچنین قیمت این کالا به‌دلیل مشکلات مذکور افزایش قابل‌توجهی داشته است. مقامات سازمان غذا و دارو معتقدند راهکار رفع ناترازی موجود و تامین نیاز شرکت‌های دارویی، کشت محدود خشخاش در کشور زیر نظر نهادهای نظارتی است.
رهبران اروپایی از تغییر رویکرد ترامپ استقبال کردند
روزنامه شماره ۶۴۶۳

معامله بزرگ با تضمین «ناتویی»؟

درحالی‌که مذاکره‌کنندگان آمریکایی و اروپایی از پیشرفت در گفت‌وگوهای روز دوشنبه (۲۴ آذر) برای پایان دادن به جنگ روسیه در اوکراین خبر دادند، ایالات متحده در پیشنهادی بی‌سابقه اعلام آمادگی کرد که تضمین‌های امنیتی مشابه ناتو را برای کی‌یف فراهم می‌کند؛ هرچند توافق نهایی بر سر واگذاری اراضی همچنان در‌هاله‌ای از ابهام باقی مانده است. به گفته مقامات آمریکایی، فرستادگان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، این پیشنهاد را در دیدار با ولودیمیر زلنسکی در برلین مطرح کردند، اما هشدار دادند که این فرصت «برای همیشه روی میز نخواهد بود».
پس‌از ۲۲ سال انجام شد
روزنامه شماره ۶۴۶۳

پایان حجم مبنا در بورس

پس از گذشت بیش از دو دهه نقد و بحث، یکی از قدیمی‌ترین موانع معاملاتی بازار سرمایه ایران کنار گذاشته شد. هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار روز گذشته با تصویب حذف حجم مبنا، به محدودیتی ۲۲ساله پایان داد؛ تصمیمی که از ابتدای دی‌ماه ۱۴۰۴ اجرایی خواهد شد و بر اساس آن، حجم مبنای تمامی نمادهای پذیرفته‌شده در بورس تهران و فرابورس ایران برابر یک سهم تعیین می‌شود؛ هرچند برخی کارشناسان، معتقد بودند که حذف حجم مبنا باید تدریجی انجام بگیرد. همزمان با این اقدام، مقررات گره معاملاتی نیز از ساختار معاملات حذف خواهد شد؛ اقدامی که می‌تواند تحرک بازار را افزایش دهد و مسیر کشف قیمت سهام را کوتاه‌تر کند. حجم مبنا طی سال‌های گذشته با هدف مهار نوسانات قیمتی طراحی شده بود، اما در عمل به کاهش نقدشوندگی، شکل‌گیری صف‌های فرسایشی و قفل‌ معاملات نمادها انجامید. با این حال، تداوم اثرات مثبت این تصمیم، در گرو تقویت نظارت هوشمند، ممانعت از دستکاری قیمت‌ها، شفافیت اطلاعاتی و بهبود متغیرهای کلان اقتصادی خواهد بود.
بازگشت ارز صادراتی تسریع می‌شود؟
روزنامه شماره ۶۴۶۳

عمق ارزی تالارهای تجاری

بررسی آمارهای ارزی نشان می‌دهد سهم معاملات تالار دوم مرکز مبادله ایران حدود ۲۰ تا ۳۰درصد از کل معاملات ارزی بوده و متوسط نرخ این بازار به ۱۰۳هزار تومان رسیده است. اخیرا بانک مرکزی در جلسه‌ای مشترک با وزارتخانه‌های صمت و بهداشت تصمیماتی را برای نحوه تامین و تخصیص ارز و تعمیق تالار دوم اتخاذ کرده‌اند. کارشناسان معتقدند افزایش عمق این بازار و حذف نرخ‌های چندگانه می‌تواند با تقویت عرضه ارز، شکاف میان بازار رسمی و آزاد را کاهش دهد و ثبات ارزی را تقویت کند.

سه‌شنبه، ۲۵ آذر ۱۴۰۴

دومینوی چرخش به راست در آمریکای جنوبی ادامه دارد؛
روزنامه شماره ۶۴۶۲

شیلی روی موج ترامپیسم

خوزه آنتونیو کاست، نامزد راست افراطی، در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری شیلی پیروز شد و به‌عنوان سی‌وهشتمین رئیس‌جمهور این کشور، قدرت را از چپ‌ها تحویل خواهد گرفت (حدود ۱۱ مارس برابر با ۲۰ اسفندماه). نتایج شمارش آرا در روز یکشنبه (۲۳آذر) نشان می‌دهد که کاست با کسب ۵۸درصد آرا، رقیب خود «جانت خارا»، وزیر کار سابق و سیاستمدار حزب کمونیست که نمایندگی ائتلاف حاکم را بر عهده داشت، شکست داد. این پیروزی قاطع، نشانی واضح از چرخش چشم‌گیر شیلی به سمت راست و پایان دادن به دولت ائتلافی چپ‌گراست که در سال‌های اخیر با کاهش محبوبیت مواجه شده بود. جانت خارا و ائتلاف او، «اتحاد برای شیلی»، بلافاصله پس از بسته شدن مراکز رای‌گیری شکست را پذیرفتند. خارا در پیامی در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «دموکراسی بلند و رسا سخن گفته است. من همین الان با رئیس‌جمهور منتخب [کاست] صحبت کردم تا برای خیر و صلاح شیلی برای او آرزوی موفقیت کنم.»
در گفت‌وگو با ۵ صاحب‌نظر بررسی شد؛ چگونه یارانه انرژی، اقتصاد را بلعید؟
روزنامه شماره ۶۴۶۲

داستان تراژیک ناترازی

ناترازی انرژی یک شبه ایجاد نشده؛ برای بازخوانی این پرونده لازم است تحولات انتهای دهه ۸۰ شمسی، جایی که طرح هدفمندسازی یارانه‌ها کلید خورد، بررسی شود. اجرای نادرست این پروژه به عنوان محصول مشترک دولت و مجلس وقت، فرصت طلایی اصلاح ساختار انرژی کشور را هدر داد. رویکردی که با افزایش همزمان مصرف خانگی و افت بهره‌وری در صنعت، مشکل قابل حل را به بحران پیچیده تبدیل کرد. ۵ صاحب‌نظر در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» حکمرانی انرژی در دو دهه گذشته را آسیب‌شناسی کردند.
شکاف قیمت «نمایندگی» و «بازار» در سه دسته خودروی سواری سنجش شد؛
روزنامه شماره ۶۴۶۲

اوج رانت در قیمت خودرو

بازار خودرو شاهد اوج‌گیری توزیع رانت و تعمیق شکاف قیمتی است. هرچند این بازار در سال ۱۴۰۰ نیز تجربه ثبت شکاف عمیق قیمتی میان کارخانه و بازار را پشت سر گذاشته بود، اما تداوم خطای سیاستگذاری و اصلاح‌نشدن سازوکارهای معیوب، بار دیگر توزیع رانت را به قله‌ای تازه رسانده است. شکاف قیمت در دسته خودروهای داخلی، میانگین ۳۹درصد است. آنچه هم اکنون رخ داده است، حاصل تنها یک شوک مقطعی نیست، بلکه نتیجه انباشت خطای استراتژیک و تصمیمات پرنوسان سیاستگذاران در سال‌های اخیر است. سیاست‌هایی که خودرو را به کالایی سرمایه‌ای تبدیل کرد و حالا این بازار محل لاتاری کم‌ریسک شده‌است. این تغییر کارکرد، موتور اصلی التهاب و بی‌ثباتی بازار است. به این ترتیب تا زمانی که اصلاح همزمان قیمت‌گذاری، افزایش واقعی عرضه، مهار تورم و ثبات ارزی در دستور کار قرار نگیرد، شکاف میان کارخانه و بازار عمیق‌تر خواهد شد و خودرو همچنان یکی از کم‌ریسک‌ترین بازارهای سفته‌بازی باقی می‌ماند؛ وضعیتی که هزینه نهایی آن را مصرف‌کننده واقعی و اقتصاد ملی پرداخت می‌کند.
سریال رکوردشکنی دلار و سکه ادامه دارد؛
روزنامه شماره ۶۴۶۲

خروج از طلا، ورود به بورس

بورس تهران در سومین روز معاملاتی هفته، همزمان با تداوم رکوردشکنی دلار و طلا، بار دیگر به مقصد تازه جریان نقدینگی تبدیل شد. عبور شاخص کل از مرز ۳.۷میلیون واحد و تثبیت شاخص هموزن بالای یک‌ میلیون واحد نشان داد صعود بازار سهام این‌بار محدود به نمادهای بزرگ نیست. خروج معنادار پول حقیقی از صندوق‌های طلا و ورود آن به سهام، سیگنالی روشن از تغییر ترجیحات سرمایه‌گذاران را مخابره کرد.

دوشنبه، ۲۴ آذر ۱۴۰۴

سخنرانان مراسم بیست‌وسومین سالگرد انتشار روزنامه «دنیای‌اقتصاد» بر نقش نهادسازی این رسانه تاکید کردند
روزنامه شماره ۶۴۶۱

اصولی برای همه فصول

روز گذشته مراسم بیست‌وسومین سالگرد تاسیس «دنیای‌اقتصاد» با حضور جمعی از اقتصاددانان، فعالان اقتصادی، چهره‌های سیاسی، دیپلمات‌ها و پیشکسوتان روزنامه‌نگاری و خبرنگاران برگزار شد. مراسمی که فراتر از یک بزرگداشت، به بستری برای تامل درباره نقش رسانه در آموزش اقتصادی، روایت‌گری آینده و مسوولیت اجتماعی تبدیل شد.
بنگاه‌های تولیدی از سرمایه انسانی خالی می‌شود؛
روزنامه شماره ۶۴۶۱

کوچ نیروی کار از صنعت

کمبود نیروی کار به یک بحران در بخش صنعت تبدیل شده است. بنگاه‌ها به‌دلیل تورم مزمن، با مشکل تقاضای موثر مواجه هستند و کمبود انرژی، هزینه‌‌های عملیاتی را به شدت افزایش داده است. با کاهش درآمد، صاحبان بنگاه‌ها نمی‌توانند حقوق مناسبی پرداخت کنند. از سوی دیگر ادامه کار با دستمزد فعلی به‌صرفه نیست و کارگران ترجیح می‌دهند در بخش خدمات به فعالیت ادامه دهند. نتیجه این روند خالی شدن کارخانه‌ها از نیروی کار است؛ مساله‌ای که می‌تواند باعث خاموش شدن چراغ صنعت ایران در سال‌های آینده شود.
روند ورود و خروج پول حقیقی در سه رالی اخیر بازار سهام بررسی شد؛
روزنامه شماره ۶۴۶۱

حقیقی‌های محتاط در بورس تهران

ریسک‌های سیاسی و اقتصادی، سهامداران حقیقی را بیش از پیش محتاط کرده است. بررسی‌ها از‌ سه دوره صعودی اخیر بورس تهران نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران حقیقی در اکثر موارد با دید سفته‌بازی و بهره گیری از نوسانات کوتاه‌مدت وارد بازار شده‌اند و با هر تکانه منفی کوچک از میدان معاملات می‌گریزند. بازگشت اعتماد به بازار سرمایه نیازمند ثبات و پیش‌بینی پذیری در قواعد حاکم بر بورس تهران از سوی سیاستگذار است.

یکشنبه، ۲۳ آذر ۱۴۰۴

«دنیای اقتصاد» در بیست و سومین سالگرد؛
روزنامه شماره ۶۴۶۰

یک رسانه از ۲۵ زاویه
تحلیل سه اقتصاددان از آینده بازار ملک؛
روزنامه شماره ۶۴۶۰

فروش قطاری در معاملات مسکن

قیمت مسکن طی سه هفته گذشته، براساس سطح میانگین، کمتر از یک‌درصد، نسبت به متوسط قیمت آبان، افزایش پیدا کرده، اما معاملات به شکل محسوسی بیشتر شده است. شاخص مسکن «دنیای‌اقتصاد» میانگین قیمت ۲۱روز آذر را ۱۰۸.۵میلیون تومان در مترمربع نشان می‌دهد. شکل معاملات مسکن در حال حاضر، «قطاری» است. «دنیای‌اقتصاد» در آستانه برگزاری دومین همایش چشم‌انداز صنعت ساختمان، تحلیل سه اقتصاددان را درباره آینده بازار مسکن جویا شده است.
اصلاحات تدریجی برای عبور از دلار ۴ نرخی آغاز شده است؟
روزنامه شماره ۶۴۶۰

اسباب‌کشی ارزی به تالار دوم

مجموعه شواهد و تصمیمات اخیر سیاستگذار ارزی نشان می‌دهد که عزم جدی‌تری برای تعمیق معاملات «تالار دوم» در مرکز مبادله ارز و طلا شکل گرفته است؛ مسیری که می‌تواند مقدمه‌ای برای اصلاح تدریجی نظام چندنرخی ارز و حرکت به سمت همگرایی نرخ‌ها باشد. در شرایطی که اقتصاد ایران حداقل با چهار نرخ رسمی و غیررسمی ارز فعالیت می‌کند و این وضعیت بارها از سوی کارشناسان «فاقد منطق علمی» و تورم‌زا توصیف شده، تمرکز بر تالار دوم به‌عنوان یک بازار میانی، بیش از گذشته در کانون توجه سیاستگذاری قرار گرفته است. نخستین شاهد این رویکرد، تصمیم اخیر برای هدایت بیش از ۳۳۰۰کد تعرفه‌ای وارداتی به تالار دوم است. بر اساس این تصمیم، ثبت‌سفارش این گروه گسترده از کالاها تنها با تامین ارز از مسیر تالار دوم و با نرخ توافقی امکان‌پذیر خواهد بود؛ اقدامی که به‌طور معناداری حجم تقاضا و عمق معاملات این تالار را افزایش می‌دهد. دومین نشانه، حذف ارز ترجیحی برنج و الزام واردکنندگان به قیمت‌گذاری و عرضه این کالای پرمصرف بر مبنای نرخ تالار دوم است؛ تصمیمی که نشان می‌دهد سیاستگذار حتی برای کالاهای اساسی نیز در حال انتقال تدریجی مرجع ارزی به این بازار است. سومین شاهد، اعلام پذیرش ارز سرمایه‌گذاران خارجی در تالار دوم است؛ اقدامی که با هدف افزایش عرضه ارز و تسهیل ورود سرمایه انجام می‌شود. حرکت به سمت همگرایی ارزی، پس از اظهارات وزیر اقتصاد رخ داده است؛ جایی که او صراحتا از معایب نظام چهار‌نرخی ارز سخن گفته و بر ضرورت اصلاح تدریجی، به‌جای شوک‌درمانی، تاکید کرده است. تعمیق تالار دوم بدون اعمال سقف‌گذاری‌های دستوری می‌تواند در راستای همین راهبرد ارزیابی شود. رئیس‌کل بانک مرکزی نیز با اشاره به فاصله نرخ تالار دوم و بازار آزاد، این تالار را بستری برای کشف نرخ تعادلی و کاهش رانت و عدم‌قطعیت معرفی کرده است. تالار دوم مرکز مبادله ارز و طلا، بازاری مبتنی بر معاملات توافقی است که هدف آن ایجاد تعادل میان انگیزه صادرکنندگان برای عرضه ارز و امکان تامین پایدار نیاز ارزی واردکنندگان است.
تولیدکنندگان برای تامین خوراک دام همچنان با مشکلات جدی مواجه هستند؛
روزنامه شماره ۶۴۶۰

کلکسیون رانت در بازار نهاده

واردات نهاده به یک پروسه بسیار پیچیده تبدیل شده است؛ فرآیندی که در آن برخی افراد با ایجاد انحصار، علاوه بر دستیابی به درآمدهای نجومی، به قیمت‌گذار در بازار تبدیل شده‌اند. قدرت این گروه اندک تا این حد است که با وجود تاکید مداوم مقامات عالی کشور مبنی بر لزوم تامین پایدار خوراک دام و طیور، در هفته‌های اخیر همچنان اختلال جدی در روند واردات مشاهده می‌شود. با این حال متهم اصلی این مشکلات نه افراد سودجو، بلکه ساختار نهادی ایجادکننده فساد است. استفاده از اختلاف نرخ ارز ترجیحی با نرخ بازار آزاد و همچنین اولویت‌‌بخشی به شرکت‌های خاص برای تخصیص ارز از طریق امضاهای طلایی، بستر را برای ویژه‌خواری فراهم کرده است. در این بین بازنده این کلکسیون رانت، تولیدکنندگان واقعی و مردم به‌عنوان مصرف‌کنندگان نهایی هستند که این سازوکار در ابتدا به بهانه حمایت از آنها طراحی شده بود.
فلز زرد چه مسیری را در پیش می‌گیرد؟
روزنامه شماره ۶۴۶۰

۱۰ پیش‌بینی از آینده طلا

قیمت جهانی طلا در سال۲۰۲۵ شاهد بیش از ۶۰درصد رشد بود. اکنون موسسات معتبر مالی دنیا در حال بازنگری چشم‌انداز قیمت فلز زرد برای سال۲۰۲۶ هستند. اغلب این موسسات انتظار تداوم رشد قوی قیمت طلا را دارند و قیمت هر اونس طلا را برای سال۲۰۲۶ بین ۴۳۰۰ تا ۵۳۰۰ دلار برآورد کردند. برخی از تحلیلگران هشدار می‌دهند که طلا در وضعیت حبابی قرار دارد.

شنبه، ۲۲ آذر ۱۴۰۴

سوخت موتور رشد اقتصادی در حال اتمام است؟
روزنامه شماره ۶۴۵۹

سرمایه‌گذاری در کف ۴.۵ ساله

روند تشکیل سرمایه ثابت در اقتصاد ایران بار دیگر نزولی شده و چشم‌انداز رشد بلندمدت کشور را با ابهام‌های جدی مواجه کرده است. تازه‌ترین داده‌های رسمی نشان می‌دهد رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در تابستان۱۴۰۴ به منفی ۴.۸درصد سقوط کرده؛ رقمی که پایین‌ترین سطح سرمایه‌گذاری در چهارسال‌ونیم اخیر را نشان می‌دهد و ادامه مسیری را تایید می‌کند که از میانه دهه۹۰ تا کنون آغاز شده است. رشد اقتصادی در تابستان سال جاری به میزان ۰.۳درصد و رشد اقتصادی بدون نفت منفی ۰.۴درصد گزارش شده است. اقتصاددانان هشدار می‌دهند که در اقتصادی سرمایه‌بر مانند ایران، کاهش سرمایه‌گذاری، ظرفیت‌های تولیدی را محدود می‌کند و به فرسایش موجودی سرمایه، افت بهره‌وری و کاهش توان رشد در سال‌های آینده منجر می‌شود. نشانه‌های این وضعیت در حال حاضر نیز، به‌روشنی در عملکرد فصلی اقتصاد قابل مشاهده است. افت سرمایه‌گذاری در سال‌های اخیر با رشدهای مثبت اما شکننده اقتصادی همراه شده که عمدتا متکی بر بخش‌هایی مانند نفت یا خدمات بوده و توان ایجاد رونق پایدار را نداشته است. بررسی روند سرمایه‌گذاری طی ۱۵سال اخیر نشان می‌دهد که اقتصاد ایران طی دوره فوق‌ذکر با نوسان‌های شدید، شوک‌های تحریمی، تورم بالا، بی‌ثباتی‌های کلان و کمبود منابع مالی مواجه بوده و این عوامل به‌صورت همزمان موتور سرمایه‌گذاری را تضعیف کرده‌اند. کاهش تدریجی دسترسی به منابع مالی داخلی و خارجی، محدودیت شدید نظام بانکی و افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک بر عمق این معضل اقتصادی افزوده است. در چنین شرایطی، تحقق رشد ۸درصدی هدف‌گذاری‌شده در برنامه هفتم توسعه، بسیار دور از واقعیت به نظر می‌رسد. ادامه این روند می‌تواند مسیر توسعه کشور را با چالش‌های بزرگ‌تری روبه‌رو کند، مگر آنکه مجموعه‌ای از اصلاحات هماهنگ شامل آزادسازی اقتصادی، بهبود فضای کسب‌وکار، رفع ریسک‌های سیاست خارجی و اصلاح ناترازی‌های بانکی و بودجه‌ای در دستور کار قرار گیرد؛ تصمیماتی که آینده رشد اقتصادی ایران و رفاه خانوارها به آنها گره خورده است.
فاصله حداقل‌بگیران با ۱۰خودروی ایرانی بررسی شد؛
روزنامه شماره ۶۴۵۹

۷۰ ماه تا خرید خودرو

کف قیمت خودرو در بازار حالا به ۷۰۰‌میلیون تومان رسیده و شکاف میان قدرت خرید اقشار کم‌درآمد و بهای خودرو، بیش از هر زمان دیگری عمیق شده است. بنابر بررسی «دنیای‌اقتصاد»، برای خرید ارزان‌ترین خودروی سواری با حداقل دستمزد باید ۷۰ماه انتظار کشید؛ رقمی که در اردیبهشت امسال ۴۸ماه بود و طی هشت ماه این فاصله افزایش یافته است. رشد تند قیمت‌ها در حالی ادامه دارد که درآمد واقعی اقشار ضعیف و متوسط کاهش یافته و همین شکاف شدید، آنها را به‌تدریج از امکان خرید خودرو حذف می‌کند.
قدرت بلامنازع تولیدات فضای مجازی کیست؟
روزنامه شماره ۶۴۵۹

طرح انحصار کامل «ساترا»

طرح «قانون حمایت و رسیدگی به تخلفات حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی» اخیرا از سوی مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد. اعلام وصول این طرح نگرانی بسیاری از فعالان و کارشناس‌های فضای مجازی را برانگیخته است و برخی از آن به‌عنوان طرح «صیانت۳» یاد می‌کنند. منتقدان بر این باورند که تصویب این طرح ناقض آزادی بیان و دسترسی آزادانه به اطلاعات است. کارشناسان می‌گویند که طرح جدید بدون توجه به «ساختار جامعه شبکه‌ای» نوشته شده و نظارت سینمایی را به محیطی تحمیل می‌کند که ماهیتا متفاوت است. از نظر این کارشناسان، طرح جدید بر پایه همان منطق محدودسازی آزادی‌های دیجیتال استوار است و ساختاری طراحی می‌کند که در آن صداوسیما عملا به قدرتی بلامنازع تبدیل می‌شود. در این طرح، صدا و سیما به نهاد صادرکننده مجوز، ناظر محتوا و تصمیم‌گیر در تخلفات تبدیل می‌شود. همچنین یکی از ایراداتی که کارشناسان و حقوقدانان به این طرح گرفته‌اند به تعریف مبهم «رسانه» بازمی‌گردد.
مجله «تایم» به‌جای «یک نفر» گروهی را به عنوان چهره سال معرفی کرده است؛
روزنامه شماره ۶۴۵۹

معماران هوش‌مصنوعی

مجله تایم به رسم هر سال، چهره سال را معرفی کرد و این‌بار به جای یک چهره چندین چهره را معرفی کرد. چهره‌هایی که در حال ساختن سیمایی جدید از دنیا هستند. این چهره‌ها در حال توربو شارژ کردن انقلاب صنعتی چهارم و در حال ساخت و توسعه هوش مصنوعی هستند. البته در این میان یک چهره بیش از همه نامش مطرح است؛ کسی که توانسته است زیرساخت‌های انقلاب هوش مصنوعی را فراهم کند و او کسی نیست جز جنسن هوآنگ، مدیرعامل انویدیا.
پیشتازی اروپایی‌ها در هزینه‌های عمومی؛
روزنامه شماره ۶۴۵۹

ولخرج‌ترین دولت‌های دنیا

سهم مخارج دولت‌ها از تولید ناخالص داخلی، یکی از شاخص‌های کلیدی ارزیابی اقتصاد کشورها به شمار می‌رود. پیش از همه‌گیری کرونا، میانگین این شاخص در سطح جهانی ۳۵درصد بود. با آغاز پاندمی، سهم مخارج دولت‌ها به‌طور ناگهانی به ۴۱درصد جهش کرد و با وجود کاهش تدریجی در سال‌های بعد، کماکان به سطوح پیش از بحران بازنگشته است. همچنین در میان ۲۰کشور نخست جهان، اروپا نقش پررنگی داشته است.

پنجشنبه، ۲۰ آذر ۱۴۰۴

آمارهای رشد اقتصادی چه پیامی از بنگاه‌ها مخابره می‌کند؟
روزنامه شماره ۶۴۵۸

عوامل درجا زدن تولید صنعتی

رشد منفی ۱.۱درصدی بخش صنعت در نیمه اول ۱۴۰۴، نتیجه مجموعه‌ای از سیاست‌های مخل تولید در سال‌های اخیر است؛ تدابیری که قرار بود ابزاری برای مقابله با تحریم‌های اقتصادی باشد، اما به یک محدودیت قوی‌تر از نمونه خارجی تبدیل شده است. در شرایطی که کشور با چالش ناترازی ارز مواجه شده، «اعمال عوارض بر کالاهای صادراتی» و «افزایش فاصله نرخ ارز تجاری با بازار آزاد»، انگیزه صادرکنندگان را کاهش داده است. از سوی دیگر واردات مواد اولیه با موانع موجود، یک ماموریت بسیار دشوار برای تولیدکنندگان محسوب می‌شود. با این حال، این تمام مشکلات نیست؛ کارخانه دولتی تولید بخشنامه همچنان فعال است و ریسک‌ها را در فضای کسب‌وکار افزایش می‌دهد. در این بین بحران ناترازی آب، برق و گاز نیز از یک پدیده فصلی به یک محدودیت دائمی تبدیل شده است. همه این‌ مسائل، چرخه شومی را ایجاد می‌کند که باعث کاهش سرمایه‌گذاری و کوچک شدن مداوم صنعت ایران خواهد شد؛ چرخه‌ای که شکستن آن نیازمند تصمیمات ساده، اما شجاعانه است.
هزینه‌های دلار چندنرخی چیست؟
روزنامه شماره ۶۴۵۸

تجربه جهانی یکسان‌سازی ارز

تجربه کشورهایی مانند آرژانتین، نیجریه، چین و ازبکستان نشان می‌دهد یکسان‌سازی نرخ ارز اگرچه شرط لازم برای ثبات اقتصاد کلان است، اما بدون انضباط مالی، اصلاحات پولی، مدیریت ذخایر ارزی و شفافیت در تخصیص ارز به نتیجه پایدار نمی‌رسد. در شرایطی که دسترسی به منابع ارزی محدود و شکاف میان نرخ‌های ترجیحی و آزاد رو به افزایش است، هزینه‌های چندنرخی بودن تشدید می‌شود. از این‌رو اقتصاددانان تاکید می‌کنند اقتصاد ایران باید با کاهش تدریجی این شکاف و طراحی نقشه‌گذار، از انفعال در سیاست ارزی فاصله بگیرد.
چرا با گذشت بیش‌از ۲ ماه از توافق اسرائیل با حماس برای پایان‌دادن به جنگ هنوز نتیجه نهایی حاصل نشده است؟
روزنامه شماره ۶۴۵۸

غزه در برزخ مرحله دوم آتش‌بس

مرحله اول توافق آتش‌بس (۸ اکتبر ۲۰۲۵ برابر با ۱۶ مهرماه ۱۴۰۴) هرگز قرار نبود پایان باشد، بلکه فقط یک آغاز بود. برای فلسطینی‌ها، این یک فرصت نادر برای تنفس و جلوگیری از قتل عام، فرصتی برای پیدا کردن اجساد، پیوند مجدد خانواده‌ها و مقابله با ماشین نسل‌کشی بود. اما لحظه‌ای که حماس با تحویل گروگان‌ها، بازگرداندن بقایای اجساد و اقدامات دیگر، به تعهدات خود عمل کرد، نقاب از چهره افتاد. قصد تل‌آویو هرگز پیشروی به مرحله دوم نبود، بلکه تعلل، تغییر مسیر و اعمال مجدد کنترل از طریق روش‌های دیگر بود. «محمد الایوبی» در گزارشی برای «د کریدل» نوشت، آتش‌بس توسط تل‌آویو و واشنگتن به‌عنوان ابزاری برای بازیابی سلطه‌شان -نه فقط بر غزه، بلکه در شرایط جنگ و صلح گسترده‌تر در غرب آسیا- مهندسی شد.
تجارت جهانی در آستانه ثبت رکوردی تازه؛
روزنامه شماره ۶۴۵۸

الگوی جدید تجارت‌ خارجی

تجارت جهانی در آستانه ثبت رکورد تازه‌ای قرار دارد. داده‌های جدید گزارش آنکتاد نشان می‌دهد، در صورت تداوم روند صعودی فعلی، حجم مبادلات در سال۲۰۲۵ با رشد ۷درصدی از مرز ۳۵تریلیون دلار عبور خواهد کرد. علاوه بر این، مسیرهای تجاری جهان نشانه‌هایی از دگرگونی در ۲۰۲۶ را بروز داده‌اند. حجم مبادلات میان کشورهایی با روابط سیاسی نزدیک بالاتر از حد تاریخی قرار دارد.

چهارشنبه، ۱۹ آذر ۱۴۰۴

ریسک‌های سیاسی و اقتصادی چگونه ساخت‌وساز را متاثر کرد؟
روزنامه شماره ۶۴۵۷

سیگنال رکود از بخش ساختمان

تولید بخش ساختمان در نیمه اول امسال ۰.۸درصد کاهش یافت؛ مرحله اصلی این رشد منفی، در تابستان رقم خورد، به‌طوری‌که ارزش افزوده این بخش در فصل «جنگ و آتش‌بس»، ۱.۸درصد نسبت به تابستان سال گذشته افت پیدا کرد. قرار بود طبق هدف برنامه هفتم، تولید ساختمان سالی ۹درصد رشد کند؛ اما سال گذشته به‌عنوان سال اول، این بخش فقط ۰.۵درصد رشد مثبت را تجربه کرد و امسال نیز تا اینجا، نمره منفی به ثبت رسیده است. گزارش نظارتی «ناظران اجرایی برنامه هفتم» درباره علت مردودی بخش ساختمان در «رشد هدف»، سکوت کرده است و در عین حال، علت تیراژ پایین ساختمان‌سازی در کشور را «عدم مشارکت بخش‌خصوصی» می‌داند؛ یک نتیجه‌گیری کاملا نادرست از «واقعیت بازار مسکن و ساختمان». بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، بخش ساختمان از سال۹۸ به بعد، «سرمایه‌گریز» شد. بروز ریسک‌های اقتصادی و سیاسی در مسیر فعالیت‌های اقتصادی مولد به همراه «رکود خرید»، تولید بخش ساختمان را به‌طور متوسط سالانه بیش‌از ۶ درصد کاهش داد. کارنامه تولید این بخش در ۳.۵سال گذشته نیز رشد منفی ۰.۱درصد را نشان می‌دهد. بخش‌خصوصی برخلاف تحلیل دولتی، دست از «مشارکت» نکشیده، بلکه توان «مشارکت برای سرمایه‌گذاری» را از دست داده است.
سرنوشت آشتی دیپلماتیک؛
روزنامه شماره ۶۴۵۷

ایران و عربستان در نقشه‌راه چینی

نوزدهم اسفندماه سال ۱۴۰۱مصادف با ۱۰ مارس ۲۰۲۳ بود که ایران و عربستان با میانجی‌گری چین، آشتی دیپلماتیک انجام دادند و توافق صلحی را در پکن به امضا رساندند. اکنون بعد از گذشت نزدیک به سه سال از امضای این توافق شاهد هستیم که مناسبات دو کشور روند مثبتی را طی می‌کند و اختلافات و تنش‌ها بین طرفین نیز مدیریت‌شده است. در این راستا روز گذشته تهران، میزبان سومین نشست کمیته سه‌جانبه مشترک ایران، عربستان سعودی و چین بود. تشکیل کمیته‌های مشترک سه‌جانبه یکی از مکانیسم‌های عملی برای پیگیری و اجرای مفاد این توافق بوده است.
حریق هیرکانی چگونه شروع شد؟
روزنامه شماره ۶۴۵۷

متهمان «الیت» از نگاه بهارستان

گزارش دو کمیسیون‌ مجلس درخصوص علل و عوامل وقوع آتش‌سوزی جنگل‌های هیرکانی منطقه الیت منتشر شد. بر این اساس، حریق احتمالا با دخالت عامل انسانی از جمله شکارچیان غیرقانونی یا عابران غیرمجاز آغاز شده و با گرم و خشک‌ شدن لایه‌ زیرخاکی، کاهش رطوبت نسبی هوا، وزش بادهای مقطعی و انباشته شدن برگ‌های خشک و درختان شکسته افتاده، بستر مناسبی برای گسترش سریع آتش را فراهم کرده است.
چگونه جایگاه کشورها از منظر کیفیت زندگی دیجیتال مشخص می‌شود؟
روزنامه شماره ۶۴۵۷

کیفیت‌ زندگی دیجیتال ایرانیان

کیفیت زندگی دیجیتال که به اختصار «DQL» می‌خوانند، پنج مولفه دارد که شامل مقرون به صرفه بودن اینترنت، کیفیت اینترنت، امنیت دیجیتال، زیرساخت‌های دیجیتال و هوش مصنوعی است. ایران از منظر کیفیت زندگی دیجیتال در بین ۱۲۱ کشور در سال۲۰۲۵، در رتبه ۱۰۰ قرار دارد. اروپایی‌ها در مولفه‌های کیفیت زندگی دیجیتال، عمدتا در رتبه‌های برتر قرار دارند. سنگاپور نیز در بین کشورهای آسیایی در رتبه‌های بالا قرار دارد.

سه‌شنبه، ۱۸ آذر ۱۴۰۴

وزیر اقتصاد:
روزنامه شماره ۶۴۵۶

با ارز چهار نرخی مخالفم

وزیر اقتصاد در سخنرانی خود در دانشگاه شریف، ریشه اصلی تورم را ناترازی شبکه بانکی و کسری بودجه دانست و تاکید کرد تا زمانی که رشد نقدینگی، اضافه‌برداشت بانک‌ها و کسری بودجه مهار نشود، تورم کنترل نخواهد شد. او با اشاره به آغاز مسوولیتش در شرایط بحرانی گفت: در این شرایط اگر تورم بالا نمی‌رفت، باید تعجب می‌کردیم. مدنی‌زاده در خصوص وضعیت سیاستگذاری ارزی اشاره کرد که وجود چهار نرخ برای ارز منطق علمی ندارد و خود عاملی تورم‌زا است؛ با این حال، این شرایط را نمی‌توان یک‌شبه تغییر داد و امکان شوک‌درمانی وجود ندارد. مدنی‌زاده تاکید کرد تصمیماتی مانند اصلاح قیمت بنزین و تک‌نرخی شدن ارز باید مرحله‌ای اجرا شود. فعالان اقتصادی نیز معتقدند، در شرایطی که ایران با محدودیت ارزی مواجه است، سرکوب قیمت دلار، انگیزه تولیدکنندگان را برای صادرات کاهش می‌دهد؛ مساله‌ای که ناترازی ارزی را تشدید می‌کند و در نهایت به ضرر اقتصاد کشور تمام می‌شود.