در نشست اعضای اتاق بازرگانی اراک با سفیر ازبکستان در تهران مطرح شد
هدفگذاری تجارت ۳۰۰میلیون دلاری با تاشکند
در ادامه این نشست ناصر بیکی، رئیس اتاق اراک، با اشاره به تجربه ۲۵ ساله فعالیتهای اقتصادی و تجاری استان مرکزی و ازبکستان، تاکید کرد؛ دستاوردهای بخش خصوصی استان مرکزی پایه و مبنای توسعه روابط اقتصادی با کشورهای دیگر، از جمله ازبکستان، قرار گرفتهاست. بیکی افزود: بررسی دقیق عملکرد بخش خصوصی استان نشان میدهد که این ظرفیتها میتوانند به افزایش سطح مبادلات تجاری میان ایران و ازبکستان کمک کنند.
رئیس اتاق اراک ابراز امیدواری کرد که با استفاده از تجربیات گذشته و تعامل نزدیک فعالان اقتصادی دو کشور، روند همکاریها و حجم مبادلات تجاری به شکل قابلتوجهی افزایش یابد و استان مرکزی نقش موثری در توسعه روابط اقتصادی منطقهای ایفا کند.
نقش کلیدی ازبکستان در تجارت منطقهای
سید مهدی میراشرفی، دبیر اجرایی اتاق اراک نیز با تاکید بر اهمیت موقعیت استراتژیک ازبکستان در آسیا، به ظرفیتهای بالقوه تجارت بین ایران و این کشور پرداخت. وی با اشاره به حجم تجارت جهانی بالغ بر ۳۵ هزارمیلیارد دلار، تصریح کرد که ازبکستان بهعنوان یک کشور محصور در خشکی، با دسترسی مستقیم ایران به آبهای آزاد و مسیرهای زمینی، میتواند نقش کلیدی در توسعه مبادلات تجاری منطقهای ایفا کند. میراشرفی افزود: ایران با دسترسی تا سه هزارکیلومتر به آبهای آزاد و بنادر مهم، میتواند این مزیت را در اختیار کشورهای همسایه و همسایههای دورتر مانند ازبکستان قرار دهد.
او همچنین به مسیرهای زمینی و ریلی اشاره کرد که میتوانند بهعنوان مکمل کریدورهای شمال-جنوب و غرب- شرق عمل کرده و امکان ترانزیت و توسعه تجارت میان کشورهای منطقه را فراهم کنند. وی دو مانع اصلی در مسیر توسعه روابط اقتصادی را شناسایی کرد: اول مسائل حملونقل بینالمللی و دوم موانع گمرکی. به گفته میراشرفی، با پیوستن ازبکستان به اتحادیههای منطقهای و همکاریهای میانمدت، مشکلات گمرکی قابلحل است، اما در کوتاهمدت ایجاد یک شرکت حملونقل بینالمللی مشترک میتواند نقش تعیینکنندهای در تسهیل عبور کالا، استفاده از بنادر ایران و مسیرهای ریلی و جادهای بین ایران، چین و ازبکستان داشته باشد.
میراشرفی در پایان ابراز امیدواری کرد که با اجرای این برنامهها و بهرهگیری از ظرفیتهای مشترک، هدفگذاری استاندار مرکزی برای افزایش حجم مبادلات تجاری در سال اول به حدود ۳۰۰میلیون دلار تحقق یابد و این روند به توسعه اقتصادی استان مرکزی و رشد تجارت با ازبکستان کمک کند.
در ادامه حامد امینی، نایبرئیس اول اتاق اراک، با اشاره به روند شکلگیری مراودات اقتصادی ایران با کشورهای مختلف، تاکید کرد؛ در سالهای اخیر بخش مهمی از روابط تجاری از مسیر اتاقهای مشترک پیگیری و هدایت شدهاست. او نخستین مانع جدی در روابط اقتصادی ایران و ازبکستان را مشکلات مالی عنوان کرد و گفت: گواهی مبدأ که در ایران صادر میشود، از سوی ازبکستان در بخش مالی با اشکال مواجه است و همین مساله مانع همکاری بانکی و مالی میان دو کشور شدهاست. مشکلات حملونقل نیز یکی از موانع مهم روابط تجاری است؛ موضوعی که به گفته او، روز قبل نیز از سوی فعالان حملونقل مطرحشده بود و ارتباط میان مرزهای ایران و ازبکستان همچنان با موانعی همراه است. امینی همچنین به مساله عدمنهاییشدن سند تعرفههای تجاری میان دو کشور اشاره کرد و گفت: چندین سال است که ایران و ازبکستان نتوانستهاند توافقنامه مشخصی در زمینه تعرفههای تجاری امضا کنند و همین نبود سند رسمی و پایدار، روند تجارت را با محدودیت مواجه کردهاست.
الگوبرداری از تجربه تجارت با عراق
در جریان نشست مشترک استاندار مرکزی با سفیر جمهوری ازبکستان، ابوالفضل بابایی، عضو هیاترئیسه اتاق اراک نیز بر ضرورت حضور واقعی و فیزیکی فعالان اقتصادی ایران در کشورهای هدف تاکید کرد. او با اشاره به تجربه ایران در بازار عراق اظهار کرد: در سالهایی که تجار و تولیدکنندگان ما در عراق حضور مستمر و واقعی داشتند، روند صادرات ایران به شکل چشمگیری افزایش یافت، اما هر زمان این حضور کمرنگ شد، نتایج تجاری نیز تضعیف شد. بابایی افزود: برای توسعه روابط اقتصادی با ازبکستان نیز همین الگو باید دنبال شود و تشویق فعالان اقتصادی به حضور میدانی در این کشور، شرط اصلی شکلگیری مبادلات پایدار و بلندمدت خواهد بود. او تاکید کرد؛ اتاق بازرگانی آماده است فعالان اقتصادی استان را برای ورود به بازار ازبکستان هدایت و حمایت کند و ایجاد ارتباط مستقیم میان شرکتهای ایرانی و شرکای بالقوه ازبک میتواند به شکل موثری به توسعه همکاریها کمک کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد که سرمایهگذاری مشترک، حضور مستمر صنایع ایرانی در بازارهای منطقه و ایجاد دفاتر تجاری در کشور هدف، از مهمترین ابزارهایی است که میتواند روابط اقتصادی ایران و ازبکستان را به سطحی پایدار و قابلاتکا برساند.
مریم توسطی، عضو هیات نمایندگان و رئیس کمیسیون گردشگری اتاق اراک، ضمن اشاره به اهمیت روابط فرهنگی میان دو کشور، بر ضرورت انتخاب صحیح شهرهای مناسب برای خواهرخواندگی تاکید کرد. او گفت بهنظر میرسد موضوع خواهرخواندگی میتواند بسیار فراتر از یک توافق ساده شهری باشد و باید بر پایه اشتراکات عمیق فرهنگی، تاریخی و مذهبی میان دو ملت بنا شود. رئیس کمیسیون گردشگری اتاق اراک با بیان اینکه سمرقند از نظر فرهنگی، مذهبی و گردشگری جایگاه ویژهای در میان شهرهای ازبکستان دارد، افزود که این شهر ظرفیت ایجاد پیوندهای جدیتری با شهرهای بزرگ ایران را دارد. او تاکید کرد؛ اجتماعهای فرهنگی، پیشینه تاریخی مشترک و جاذبههای مذهبی موجود در سمرقند، این شهر را به یکی از مهمترین نمادهای تمدنی منطقه تبدیل کرده و خواهرخواندگی با آن میتواند سطح همکاریهای فرهنگی و گردشگری دو کشور را به شکل قابلتوجهی ارتقا دهد.
در پایان مهدی زندیهوکیلی، استاندار استان مرکزی با اشاره به تجربههای موفق ایران در توسعه علمی و صنعتی، تاکید کرد؛ کشور طی سالهای گذشته توانسته نیازهای مهم خود را در حوزههای مختلف تولید کند و امروز بسیاری از محصولات ایرانی در کنار تولیدات کشورهای توسعهیافته و مطابق با استانداردهای پیشرفته جهانی مورد استفاده قرار میگیرد. او گفت: برخی از تولیدکنندگان ایرانی در پروژههای مشترک با کشورهای پیشرفته حضور دارند و در حوزههایی مانند پزشکی، علوم دارویی و فناوریهای نوین، استان مرکزی در مرزهای دانش در حال فعالیت است.
وی با بیان اینکه این ظرفیتهای علمی و صنعتی باید به همکاریهای گستردهتر با کشورهای همسایه و دوست تبدیل شود، اظهار کرد: زمینه مساعدی در کشور برای توسعه روابط وجود دارد و اگر با برنامهریزی منسجم پیش برویم، میتوانیم مبادلات تجاری ایران و ازبکستان را (بهویژه با محوریت استان مرکزی) افزایش دهیم و منافع مشترکی در حوزه اشتغال، تامین نیازها، انتقال دانش و تکنولوژی و توسعه تولیدات مشترک رقم بزنیم. استاندار مرکزی تاکید کرد؛ تحقق این اهداف تنها با استمرار روابط امکانپذیر است و یک سفر سالانه کافی نیست؛ بلکه باید تعاملات منظم و پیوسته میان مسوولان و فعالان اقتصادی دو کشور برقرار باشد. او با اشاره به ظرفیتهای فرهنگی و گردشگری ایران و ازبکستان افزود: هر دو کشور از تاریخ و فرهنگ غنی برخوردارند و میتوان زمینههای گستردهای برای توسعه گردشگری فراهم کرد. اگر ازبکستان تورهای گردشگری به ایران داشته باشد، استان مرکزی آماده میزبانی است تا گروههای گردشگری با ظرفیتهای تاریخی و طبیعی استان آشنا شوند.
استاندار استان مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت نقش بخش خصوصی اشاره کرد و گفت گسترش همکاریها بدون نزدیکی فعالان اقتصادی دو کشور امکانپذیر نیست. او تاکید کرد؛ هیاتهای تجاری ازبکستان میتوانند با هر تعداد و در هر زمینهای که نیاز باشد، به استان مرکزی سفر کنند و با صنایع و تولیدکنندگان استان از نزدیک آشنا شوند. زندیهوکیلی اضافه کرد که بسیاری از صنعتگران ایرانی آمادگی سرمایهگذاری مشترک دارند، اما باید اطمینان لازم درباره امنیت و بازدهی سرمایهگذاری برای آنها ایجاد شود؛ همانگونه که بخش قابلتوجهی از سرمایههای ایرانی امروز در کشورهایی مانند عمان، قطر، امارات و ترکیه بهکار گرفته شدهاست.
همکاری ۲۵۰ شرکت ایرانی با ازبکستان
سفیر ازبکستان در تهران نیز به سفر اخیر نخستوزیر این کشور به ایران اشاره کرد؛ سفری که با حضور ۱۵۰ مدیرعامل شرکتهای ازبکی انجام شد و طی آن نشستهای متعدد B۲B میان فعالان اقتصادی دو طرف برگزار شد. نصریاُف اعلام کرد در حال حاضر بیش از ۲۵۰شرکت ایرانی با ازبکستان همکاری دارند و تنها در سالجاری ۶۰ شرکت جدید به این جمع افزوده شدهاند؛ آماری که نشاندهنده رشد قابلتوجه تعاملات تجاری میان دو کشور است.
او با بیان اینکه روند همکاریها رو به گسترش است، به دو چالش اصلی اشاره کرد که مانع سرعتگرفتن ارتباطات اقتصادی شدهاند: مشکلات حملونقل و محدودیتهای مالی. در گذشته کامیونهای دو کشور هنگام تردد، مجبور به پرداخت هزینه بودند اما با توافقات اخیر این پرداختها حذف شدهاست، با این حال مشکل اصلی همچنان در مسیرهای عبوری از ترکمنستان وجود دارد و به گفته او، بخش عمده مشکلات ترانزیت از سمت ایران است و لازم است تصمیمات منطقیتری اتخاذ شود.
سفیر ازبکستان درباره مسائل مالی نیز گفت که نبود امکان انتقال پول از مسیر بانکی و فقدان دسترسی ایران به سوئیفت، روند تجارت را با دشواری مواجه کردهاست، بههمیندلیل، در نشست مشترک با وزیر تجارت ایران تصمیم گرفته شده که بخش قابلتوجهی از تعاملات در قالب تهاتر انجام شود تا محدودیت سیستم بانکی بر روند همکاریها اثر نگذارد. علاوهبر این، در توافقات تجاری اخیر، فهرست ۱۰کالای منتخب مشخص شده که مبادله آنها میان دو کشور بدون پرداخت مالیات و تعرفه گمرکی انجام خواهد شد و این فهرست در آینده افزایش مییابد.
