سخنگوی بانک مرکزی اعلام کرد؛
کنترل دلار با «۱+۳» ابزار
در اولین روز دی ماه، همزمان با نزدیک شدن نرخ دلار بازار آزاد به 132 هزار تومان، سخنگوی بانک مرکزی از سه ابزار جدید در بازار سرمایه و همچنین مداخله گسترده در بازار اسکناس ارز، برای مدیریت بازار ارز خبر داد. عملیاتی شدن دو صندوق پروژه ارزی و درآمد ثابت ارزی و راهاندازی صندوقهای جدید طلا در بازار سرمایه برای مدیریت بازار ارز و طلا، سه ابزار جدید اعلام شده هستند. در کنار این موارد، سخنگوی بانک مرکزی از مداخله گسترده، مستمر و سنگین در بازار اسکناس ارز با استفاده از ظرفیت شبکه بانکی، خبر داد و تاکید کرد که از این پس جزئیات مداخله در بازار ارز اطلاعرسانی خواهد شد. به نظر میرسد این تصمیمات برای پاسخگویی به انتظارات تورمی موجود و تقاضای بازار اتخاذ شده است. پیش از این، بسیاری از فعالان اقتصادی بر ضرورت وجود صندوقهای ارزی و طلایی در بازار سرمایه تاکید کرده بودند. سوالی که مطرح میشود آن است که آیا تصمیمات جدید مطرح شده، در راستای اجرای طرح رویش است که توسط وزیر اقتصاد وعده داده شده بود؟
یک ماه پیش، وزیر اقتصاد اعلام کرد که به زودی طرح «رویش» رونمایی خواهد شد. تشکیل و توسعه صندوقهای ارزی از جمله برنامههای مهم طرح رویش اعلام شده بود. کارشناسان و مقامات مربوطه اعلام کرده بودند صندوقهای ارزی حلقه اتصال بین ارز فیزیکی و نیاز ارزی پروژهها را تکمیل خواهد کرد. بررسیهای کارشناسی نشان میدهد با وجود مزایای متنوعی که توسعه این ابزارها میتواند داشته باشد، ولی در نهایت ابزارهای معاملاتی هستند. توسعه ابزارهای معاملاتی نمیتواند به مهار تورم ساختاری و مزمن و همچنین جلوگیری از رشد نرخ ارز در بازارها منجر شود.
جزئیات مداخله در بازار ارز اطلاعرسانی میشود
قیمت دلار در بازار آزاد که در روز 29 آذر ماه، به 132 هزار تومان رسیده بود، در آخرین روز این ماه به نرخ 130 هزار و 800تومان کاهش یافت. با این حال این کاهش ماندگار نبود و نرخ دلار در بازار آزاد، روز گذشته با هزار و 100 تومان افزایش به رقم 131هزار و 900 تومان رسید. روز گذشته، نرخ اسکناس دلار در بازار رسمی نیز افزایش داشت. به طوری که نرخ دلار در تالار دوم مرکز مبادله ایران روز یکم دی ماه به رقم بیش از 112هزار و 400 تومان رسید. همزمان با افزایش نرخ ارز، سخنگوی بانک مرکزی سه ابزار جدید برای مدیریت بازار ارز را معرفی کرد.
بر اساس گزارش بانک مرکزی، صبح روز گذشته جلسه هیات عامل و کمیته مدیریت بازار ارز به ریاست رئیس کل بانک مرکزی در این بانک تشکیل شد و چهار تصمیم اتخاذ شد. نخست آن که مقرر شد بانک مرکزی با استفاده از ظرفیت بسیار خوب شبکه بانکی در حوزه ارز با روشهای نوین به صورت گسترده، مستمر و سنگین در بازار اسکناس ارز مداخله کند. نکته جالب این است که اعلام شد از این پس جزئیات مداخلات بانک مرکزی در بازار اسکناس ارز اطلاعرسانی خواهد شد.
همچنین بانک مرکزی اعلام کرد برای تنظیمگری بازار طلا، علاوه بر تداوم روشهای تنظیمگری قبلی شامل پیشفروش و حراج نقدی سکه، از ظرفیت بازار سرمایه و با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار نیز استفاده خواهد کرد. بر این اساس صندوقهای جدید طلا راهاندازی خواهد شد و عموم مردم و سرمایهگذاران میتوانند با شرایط جذابتر نسبت به وضعیت موجود اقدام به خرید واحدها و انواع اوراق بهادار منتشر شده توسط این صندوقها را انجام دهند. محمد شیریجیان اعلام کرد که در این باره طرح لازم تهیه شده است و هماهنگیهای لازم انجام شده است. به گفته سخنگوی بانک مرکزی جزئیات مربوط به صندوقهای جدید طلا به زودی توسط این نهاد اعلام میشود.
علاوه بر صندوقهای جدید طلا، بانک مرکزی با همکاریسازمان بورس و اوراق بهادار دو صندوق پروژه ارزی و درآمد ثابت ارزی را عملیاتی خواهد کرد. عموم مردم و فعالان اقتصادی میتوانند با استفاده از انواع منابع ارزی خود اعم از اسکناس، حوالهها و حسابهای ارزی نسبت به خریداری واحدهای این صندوقها اقدام کنند. طبق اعلام سخنگوی بانک مرکزی، توسعه صندوقهای ارزی علاوه بر درآمدزایی ارزی و تامین مالی ارزی پروژههای تولیدی به اشتغال پایدار نیز کمک خواهد کرد.
پیش از این، معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار از انجام ابلاغ امیدنامه و اساسنامه صندوق ارزی خبر داده بود. رضا عیوضلو اعلام کرده بود که صندوقهای ارزی حلقه اتصال بین ارز فیزیکی و نیاز ارزی پروژهها را تکمیل خواهد کرد. عیوضلو همکاری جدی و مشترک بانک مرکزی و سازمان بورس برای توسعه این ابزارها را مهم دانسته بود. به گفته مقامات سازمان بورس، توسعه صندوقهای ارزی یکی از محورهای مهمی است که در طرح «رویش» معرفی شده است. همچنین روز گذشته سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس مهمترین نکته جلسه مشترکی که این کمیسیون با رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد داشته است را همکاری این دو نهاد برای مدیریت بازار ارز اعلام کرد.
تامین ارز 42.9میلیارد دلاری برای واردات کشور
طبق اعلام بانک مرکزی، از ابتدای سال جاری تا 28آذرماه، 42میلیارد و 932میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، محصولات صنعتی و خدمات تامین شده است. از ابتدای سال جاری تا ۲۸ آذرماه، ۴۲میلیارد و ۹۳۲میلیون دلار ارز برای واردات انواع کالاهای اساسی، دارو، محصولات صنعتی و خدمات توسط بانک مرکزی تامین شده است. بر اساس آمارهای رسمی بانک مرکزی، از کل ارز تامین شده، ۳۱میلیارد و ۳۹۴میلیون دلار به بخش تجارت و بازرگانی اختصاص یافته است که از میزان ۲۱میلیارد و ۲۸۳میلیون دلار در تالارهای اول و دوم مرکز مبادله ارز و طلای ایران عرضه و معامله شده است. بر اساس این گزارش، ۱۰میلیارد و ۱۱۱میلیون دلار دیگر نیز به واردات در مقابل صادرات، تهاتر و سپرده ارزی تخصیص یافته است.
در بخش توزیع ارز بین صنایع، گروه «صنایع حملونقل و خودرو» با دریافت 6.3میلیارد دلار بیشترین سهم را در بین گروههای صنعتی به خود اختصاص داده است. ارزش کل ارز تامینشده برای «صنایع تجهیزات برق و الکترونیک» و «ماشینآلات و تجهیزات تولید» به ترتیب بیش از 4.4 و 3.7میلیارد دلار بوده و «صنایع شیمیایی و پلیمری» و «صنایع معدنی» نیز به ترتیب بیش از 3.1 و 2.1میلیارد دلار دریافت کردهاند. سهم بخش «منسوجات و پوشاک» ۷۸۹میلیون دلار ارز بوده و مبلغ 10میلیارد و ۶۸۰میلیون دلار نیز به سایر صنایع تخصیص داده شده است.
10میلیارد و ۴۴۷میلیون دلار برای واردات کالاهای اساسی و دارو تخصیص داده شده است؛ از این میزان، ۹میلیارد و ۱۶۰میلیون دلار با نرخ ترجیحی تامین ارز صورت گرفته است و یکمیلیارد و ۳۱۷میلیون دلار دیگر برای ذخایر راهبردی کالاهای اساسی از سوی بانک مرکزی تامین شده است. بر اساس این آمار، سهم واردات گروه کالاهای اساسی و کشاورزی و همچنین دارو و تجهیزات پزشکی از ارز ترجیحی به ترتیب ۷ و 2.1میلیارد دلار بوده است. همچنین، برای تامین نیازهای خدماتی کشور نیز یکمیلیارد و ۶۱میلیون دلار ارز در اختیار متقاضیان قرار گرفته است.
