زنگ بورس در دست معاون اول محمدرضا عارف در مراسم نواختن زنگ آغاز معاملات بورس تهران، ثبات سیاسی را کلید اعتماد به بازار دانست./ عکس: نسیم علی‌آقایی

الینا قاسمی:  محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور در مراسم نواختن زنگ معاملات بورس تهران، با تاکید برجایگاه راهبردی بازار سرمایه در تامین مالی تولید و جذب سرمایه، این بازار را آینه شفاف اعتماد عمومی به نظام اقتصادی کشور دانست. نقش سازمان بورس در صیانت از حقوق سرمایه‌گذاران، تعمیق بازار، هدایت نقدینگی به سمت تولید و تحقق رشد پایدار، نقشی محوری و فراتر از وظایف سازمانی و حتی دولتی است. عارف همچنین گفت که دولت چهاردهم با باور عمیق به نقش بازار سرمایه در رشد اقتصادی، تامین مالی تولید و کاهش فشار بر نظام بانکی که حداقل نتیجه آن تورم افسارگسیخته است، حمایت همه‌جانبه خود را از تقویت کارآمدی  و شفافیت این بازار اعلام می‌کند.

اولویت دولت؛ پیوند بازار سرمایه با تولید واقعی

معاون اول رئیس‌جمهور بازار سرمایه را ستون تامین مالی پایدار و غیرتورمی اقتصاد ملی برشمرد و گفت: امروز بیش از هر زمان دیگری به جذب سرمایه برای تولید، پیگیری پروژه‌های ملی و توسعه زیرساخت‌ها نیاز داریم و انتقال طبیعی منابع از شبکه بانکی به بازار سرمایه می‌تواند هم رشد را محقق کند و هم به مهار تورم کمک کند. هیچ بازاری بدون اعتماد مردم پایدار نیست و ثبات سیاسی کلید این اعتماد است. شفافیت اطلاعات، عدالت در دسترسی به داده‌ها و پیش‌بینی‌پذیری سیاست‌ها عواملی هستند که می‌توانند به افزایش اعتماد مردم به بازار منجر شوند. عارف سلامت بازار را حیاتی و بستر رشد و نوآوری توصیف کرد و حمایت از سرمایه‌گذاران خرد و توسعه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم را وظیفه‌ای حاکمیتی خواند.

عارف با اشاره به منابع بالقوه موجود در کشور از جمله دارایی‌های راکد در خانه‌ها و حتی نزد ایرانیان خارج از کشور، بر لزوم طراحی سازوکارهایی برای هدایت این منابع به چرخه مولد تاکید کرد. پیوند بازار سرمایه با تولید واقعی، اولویت دولت است و بورس باید پیشتاز حمایت از صنایع پیشران، شرکت‌های دانش‌بنیان و پروژه‌های ملی باشد تا بهره‌وری و اشتغال پایدار افزایش یابد. به‌طور کلی، عارف ثبات در سیاستگذاری و در قانون‌گذاری، جلب‌اعتماد مردم، حکمرانی اقتصاد و تنظیم‌گری، افزایش بهره‌وری و اشتغال، شفافیت، پیش‌بینی‌پذیری سیاست‌ها، سلامت بازار و برخورد جدی با تخلفات را به‌عنوان اصلی‌ترین راهبردهای دولت در راستای حمایت از بازار سرمایه برشمرد و تاکید کرد؛ با پیگیری سیاست‌های صحیح، بازار سرمایه می‌تواند و باید به تکیه‌گاه اقتصادی کشور تبدیل شود.

فساد و رانت؛ نتیجه بدیهی قیمت‌گذاری دستوری

سیدعلی مدنی‌زاده، وزیر امور اقتصادی و دارایی هم در این مراسم حضور یافت و با بیان اینکه دولت شبانه‌روز در حال بررسی چالش‌های اقتصادی و راهکارهای برون‌رفت از شرایط فعلی است، تاکید کرد؛ دولت موضوع اقتصاد را رها نکرده است. وزیر اقتصاد محورهای اصلی برنامه دولت را کنترل ارز و تورم، تولید و سرمایه‌گذاری و معیشت و اشتغال اعلام کرد و از برنامه‌های کوتاه‌مدت بانک‌مرکزی برای کنترل بازار ارز، اصلاح تالارها و مدیریت تقاضاهای سفته‌بازانه خبر داد. راه‌اندازی صندوق‌های ارزی، انتشار اوراق مرابحه ارزی و گواهی سپرده ارزی هم بخشی از برنامه‌های دولت برای استفاده از ظرفیت بازار سرمایه برای مهار التهابات بازار ارز در کشور است. این ابزارها در حال طی‌کردن مراحل ورود به بازار سرمایه هستند و پس از تصویب توسط بانک‌مرکزی به‌زودی آغاز به‌کار خواهند کرد.

سیاست‌های کنترل کسری‌بودجه دولت و ناترازی بانک‌ها نیز از مهم‌ترین برنامه‌های دولت برای غلبه بر تورم در بلندمدت است. وزیر اقتصاد با انتقاد شدید از مداخلات قیمتی و دستوری، قیمت‌گذاری دستوری را عامل رانت، فساد و از بین رفتن انگیزه تولید دانست و هدف دولت را حذف هرگونه عدم‌شفافیت عنوان کرد و گفت اوج شفافیت در بازار سرمایه مشاهده می‌شود و وزارت اقتصاد در تلاش است که با تدبیر و به تدریج، هرگونه عدم‌شفافیت و تعارض منافع را به تدریج اصلاح کند.

عرضه اولیه ۱۵ تا ۲۰ شرکت تا پایان سال

حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار، در این مراسم مهم‌ترین هدف بازار سرمایه را نقش‌آفرینی در تشکیل سرمایه ثابت دانست و گفت که کشور به‌شدت به مثبت‌شدن نرخ تشکیل سرمایه برای رشد اقتصادی نیاز دارد و مسیر آن از بازار سرمایه می‌گذرد. بازگرداندن اعتماد به بازار نخستین گام برای تحقق این هدف است و با برنامه‌های دولت چهاردهم و تلاش چهار بورس کشور، تعمیق بازار با ابزارهای نوین و عرضه‌های جدید به تدریج اعتماد فعالان بازگشته است. صیدی با اشاره به مدیریت بازار پس از جنگ تحمیلی 12 روزه گفت که بازار ایران افت شدیدی را پس از این اتفاق تجربه نکرد. بازار ایران پس از بحران پیش آمده، پس از گذر از روند حفاظت از دارایی‌ها، حفظ نقدشوندگی، رسیدن به تعادل و حفظ آن، به رونق نیز رسید.

رئیس سازمان بورس از عملکرد امیدبخش شرکت‌ها در گزارش‌های 6 ماهه و 9ماهه خبر داد و بر ایجاد محیطی سرشار از انصاف و عدالت برای معاملات تاکید کرد. فصل زمستان بسیار برای بازار سرمایه مهم است و در سه ماه باقی‌مانده تا پایان سال، سازمان همچنان توسعه عمودی و افقی بازار را پیگیری خواهد کرد. همچنین طبق اظهارات صیدی، تا پایان سال بین 15 تا 20 شرکت عرضه اولیه خواهند شد و چند ابزار مالی جدید نیز معرفی می‌شود.

افق روشن بازار سرمایه

محمود گودرزی، مدیرعامل بورس تهران نیز حضور معاون اول رئیس‌جمهوری را نمادی از نگاه ویژه مقامات ارشد به بازار سرمایه دانست و گفت: این حضور امید تازه‌ای در فعالان بازار ایجاد کرده‌است. گودرزی همچنین تصمیمات شجاعانه نهاد ناظر بازار سرمایه و همزمانی آن با حضور مقامات عالی اجرایی و اقتصادی ایران در خانه شفافیت اقتصاد ایران، یعنی تالار معاملات بورس اوراق‌بهادار را نویدبخش افق‌ روشنی برای بازار سرمایه ایران دانست و افزود: شفافیت اساس توسعه اقتصادی است و هدف اصلی بورس تهران نیز تحقق همین شفافیت است. مدیرعامل بورس تهران همچنین تاکید کرد؛ حضور بنگاه‌های بزرگ در تابلوی معاملات بورس تهران به همین شفافیت وابسته است و به همین علت، شفافیت و پاسخگویی یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی است که باید پیگیری شود.

مراسم نواختن زنگ معاملات بورس تهران در ۲۹ آذر ۱۴۰۴ با حضور معاون اول رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد، نشانه‌ای روشن از عزم جدی دولت چهاردهم برای قرار‌دادن بازار سرمایه در مرکز راهبردهای تامین مالی پایدار و رشد اقتصاد کشور است. تاکید مشترک مقامات بر تقویت اعتماد عمومی از طریق ثبات سیاسی، شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری، حذف مداخلات دستوری، هدایت سرمایه‌های راکد و خرد به سمت تولید واقعی و برنامه‌های عملی نهاد ناظر بازار سرمایه و وزارت اقتصاد، همچون عرضه اولیه ۱۵ تا ۲۰ شرکت تا پایان سال، راه‌اندازی ابزارهای ارزی جدید و حذف حجم مبنا، نویدبخش افق روشنی برای بازار سرمایه است. 

  سه وعده وزیر اقتصاد