حجم مبنا در بورس تهران از سال ۱۳۸۲ بهعنوان یک ابزار کنترلی معرفی شد. دلیل اصلی شکلگیری آن، کمعمقی بازار و حجم پایین معاملات بود؛ در آن زمان چند معامله کوچک میتوانست قیمت پایانی سهم را تغییر دهد و مرجع قیمتی روز بعد را دچار انحراف کند. به این ترتیب، هدف اولیه آن کاهش نوسانات غیرواقعی و جلوگیری از تاثیر معاملات صوری بر قیمت سهام بود. حذف حجم مبنا اصطکاکی را که بین معاملات روزانه و قیمت پایانی وجود داشت، از میان میبرد و اجازه میدهد، قیمت مرجع هر نماد سریعتر و دقیقتر به ارزش تعادلی نزدیک شود.