اخبار آرشیو روزنامه روزنامه شماره ۶۴۷۴

بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» از تحولات بازار ارز نشان می‌دهد نرخ حقیقی ارز در ایران بار دیگر به سطحی کم‌سابقه رسیده و در هفته نخست دی‌ماه۱۴۰۴ رکورد ۶۳ماه اخیر را شکسته است؛ سطحی که آخرین‌بار در مهرماه۱۳۹۹ و همزمان با اوج‌گیری فشار حداکثری تحریم‌ها تجربه شده بود. نرخ حقیقی ارز که با تعدیل نرخ اسمی ارز نسبت به تفاوت تورم داخلی و خارجی محاسبه می‌شود، تصویری دقیق‌تر از وضعیت واقعی پول ملی ارائه می‌دهد و افزایش آن به معنای تضعیف قدرت خرید واقعی ریال است. داده‌ها نشان می‌دهد پس از سال۱۳۹۷ و خروج آمریکا از برجام، این شاخص وارد یک روند افزایشی ساختاری شده و به‌تدریج به آینه‌ای از سطح نااطمینانی سیاسی و محدودیت‌های خارجی اقتصاد ایران تبدیل شده است. کارشناسان دو عامل اصلی را در جهش‌های اخیر نرخ ارز و نرخ حقیقی ارز موثر می‌دانند: نخست، تداوم نااطمینانی سیاسی ناشی از نبود چشم‌انداز روشن در روابط خارجی و دوم، کاهش درآمدهای نفتی و محدودیت در بازگشت ارز حاصل از صادرات. وضعیت مزمن «نه جنگ و نه صلح» باعث شده است نااطمینانی به یک ویژگی دائمی اقتصاد ایران تبدیل شود و انتظارات تورمی و تقاضا برای دارایی‌هایی نظیر ارز تقویت شود. از سوی دیگر، وابستگی بالای اقتصاد به نفت موجب شده است هرگونه اختلال در صادرات یا دسترسی به منابع ارزی، توان سیاستگذار در مدیریت بازار ارز را به‌شدت تضعیف کند. در کنار این عوامل، تداوم نظام ارزی چندنرخی و سیاست‌های سرکوب ارزی نیز به تشدید بی‌ثباتی دامن زده است. تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد تثبیت دستوری نرخ ارز، اگرچه در کوتاه‌مدت ثبات ظاهری ایجاد می‌کند، اما در بلندمدت با انباشت عدم تعادل، زمینه‌ساز جهش‌های شدید ارزی می‌شود. عبور نرخ حقیقی ارز از سقف‌های پیشین، هشداری جدی است که بدون کاهش نااطمینانی سیاسی، اصلاح سیاست‌های ارزی و بهبود روابط خارجی، احتمال تداوم این روند و تحمیل هزینه‌های بیشتر به اقتصاد و معیشت خانوارها وجود دارد. 

فرانس۲۴ و الجزیره گزارش دادند که دیدار نخست‌وزیر اسرائیل و رئیس‌جمهور آمریکا در فلوریدا، به‌رغم تمرکز بر پرونده ایران، بیش از هر چیز بر تلاش کاخ سفید برای مدیریت بحران در خاورمیانه از جمله در غزه تاکید خواهد داشت. رئیس‌جمهور آمریکا از شعله‌ور شدن مجدد درگیری‌ها در غرب آسیا بیم داشته و در تلاش است تا مانع اقدامات تنش‌ زای بیشتر از سوی نخست‌وزیر اسرائیل شود.

رد کلیات لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق، بار دیگر شکاف میان نگاه دولت و مجلس به دخل و خرج ۱۴۰۵ کشور را آشکار کرد. اگرچه انتظار می‌رفت پس از چند روز جلسات فشرده و فرصت ۴۸ساعته صحن، توافقی بر سر موارد اختلافی حاصل شود، اما نمایندگان کمیسیون تلفیق با اکثریت قاطع، کلیات لایحه را رد کردند. اعضای کمیسیون معتقدند بودجه پیشنهادی دولت با الزامات برنامه هفتم توسعه فاصله معناداری دارد و توان واقعی کشور در آن دست‌کم گرفته شده است. از افزایش ۲۰درصدی حقوق کارکنان که به گفته نمایندگان با تورم بالای ۴۰درصد همخوانی ندارد تا بی‌توجهی به بحران آب، ناترازی انرژی و کاهش سهم فرهنگ. مجموعه‌ای از این ایرادات باعث شد لایحه نتواند نظر کمیسیون تلفیق را جلب کند؛ هرچند افزایش ۲درصدی مالیات ارزش افزوده محل اختلاف‌نظر بود، اما محور اصلی انتقادات، عدم انطباق بودجه۱۴۰۵ با واقعیت‌های اقتصادی و احکام برنامه هفتم عنوان می‌شود.

عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی، دوباره به ساختمان میرداماد بازگشت. روز گذشته، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور اعلام کرد: «با نظر و تصمیم رئیس‌جمهور، عبدالناصر همتی رئیس‌کل بانک مرکزی خواهد شد.»

همه بازارهای دارایی دیروز وارد فاز کاهشی شدند. بازار ارز و طلا پس از ثبت سقف‌های تاریخی، با افت معنادار قیمت دلار، سکه و طلای ۱۸عیار مواجه شد؛ عقبگردی که همزمان با افزایش عرضه رسمی، فروش شمش طلا و تشدید نظارت بر تعهدات ارزی رخ داد. بازار سهام نیز پس از رالی صعودی ۲۱روزه، اصلاح را تجربه کرد؛ به‌طوری‌که شاخص کل ۰.۸۹درصد افت کرد و شاخص هموزن با کاهش شدیدتر، فشار فروش در سهام کوچک و متوسط را منعکس ساخت.