اخبار باشگاه اقتصاددانان

ایران از معدود کشورهایی است که نزدیک به پنج دهه با تورم مزمن زیست کرده است؛ مشکلی که اگر در بسیاری از کشورها حل نشده، دست‌کم، شدت و پایداری‌ آن به این اندازه نیست.

تصور کنید که از فردا به‌یکباره تصمیم بگیرید قد خود را به فوت اعلام کنید. یا سعی کنید مسافت منزل تا محل ‌کار را بر اساس میلی‌متر بگویید. یا بخواهید وزنتان را با پوند بسنجید.

طلوع آفتاب روز جمعه در سرزمین‌های اشغالی فلسطین برای بسیاری،آغاز یک روز به یاد ماندنی بود؛ حماس و اسرائیل با طرح صلح دونالد ترامپ موافقت و اعلام آتش‌بس کردند تا جنگ دوساله غزه، پایان یابد.

آتش‌بسی که در اکتبر ۲۰۲۵ اعلام شد، در ظاهر نقطه‌عطفی برای پایان دادن به دو سال فرسایش نظامی و انسانی است؛ اما در سنجش امکان اجرا، بیش از آنکه امید ببخشد، پرسش می‌آفریند. بر اساس گزارش‌های رسمی، فاز نخست توافق شامل توقف درگیری‌ها، آزادی گروگان‌ها و تبادل زندانیان، و جابه‌جایی نیروهای اسرائیلی از بخش‌هایی از غزه است؛ (Al Jazeera)جزئیاتی که در صورت اجرای راستی‌آزمایی‌شده، می‌تواند هزینه‌های انسانی و اقتصادی جنگ را در کوتاه‌مدت کاهش دهد. اما در لایه سیاسی توافق یعنی ضمانت اجرا، سازوکار نظارت و نسبت آن با پرونده‌های تعلیق‌شده‌ای چون حکمرانی، بازسازی و آینده ساختار امنیتی آتش‌بس از «اعلان» به «امتحان» بدل می‌شود.

شامگاه چهارشنبه هشتم اکتبر، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه آمریکا با انتشار پستی در شبکه اجتماعی «سوشال تروث» از پذیرش مرحله نخست آتش‌بس میان جنبش اسلامی حماس و اسرائیل خبر داد.

در جهان امروز، قدرت تنها با معیارهای سنتی مانند توان نظامی یا حجم اقتصاد سنجیده نمی‌شود. آنچه یک کشور را به بازیگری موثر در عرصه جهانی تبدیل می‌کند، شبکه‌ای از متحدان و شرکای استراتژیک است که همچون زنجیر به هم پیوند خورده‌اند. در فضای بین‌الملل که نهاد مرکزی برای تضمین امنیت وجود ندارد،

در چند سال اخیر عربستان سعودی با سرمایه‌گذاری‌های چندمیلیارددلاری مسیر پرشتابی را در صنعت بازی‌های ویدئویی طی کرده و به یکی از بازیگران اصلی جهانی در این عرصه تبدیل شده است. تازه‌ترین و پرحاشیه‌ترین اقدام این کشور خرید ۵۵میلیارددلاری شرکت آمریکایی الکترونیک آرتز توسط صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان و مشارکت Affinity Partners جارد کوشنر و Silver Lake Capital است؛ معامله‌ای که نه‌تنها اقتصاد بازی‌های ویدئویی بلکه موازنه قدرت سیاسی و فرهنگی بین آمریکا و عربستان را تحت‌تاثیر قرار داده است. این خرید دسترسی سعودی‌ها به فرنچایزهای مشهور الکترونیک آرتز مانند Madden، EA FC The Sims و Battlefield را ممکن کرده است و حضور آنها را در قلب ورزش‌های الکترونیک تثبیت می‌کند.

الکترونیک آرتز این هفته با خبر انعقاد توافقی ۵۵‌میلیارددلاری برای خصوصی‌سازی شرکت، تیتر اخبار شد. سرمایه‌گذارانی مانند صندوق سرمایه‌گذاری خصوصی سیلور لیک، موسسه سرمایه‌گذاری افینیتی پارتنرز و صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی می‌توانند شکل و مسیر الکترونیک آرتز را در سال‌های آینده به‌طور چشم‌گیری تغییر دهند.

خرید ۵۵‌میلیارد دلاری الکترونیک آرتز (EA) توسط صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان (PIF)، همراه با Affinity Partners جارد کوشنر و Silver Lake Capital مورد توجه تحلیلگران ارشد کسب‌وکار و بزرگان صنعت بازی قرار گرفته است.

سری بازی «فرقه اساسین» (Assassin’s Creed) مجموعه‌ای مشهور به سبک مخفی‌کاری و ترور، پاییز امسال به‌روزرسانی غیرمنتظره‌ای دریافت می‌کند.

اقتصاد و معیشت، بعد از ۱۱ روز از اجرای مکانیسم ماشه و بازگشت قطعنامه‌ها و تحریم‌های سازمان ملل و نیز در فاصله ۷۴ روز تا آغاز بررسی و تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۵، در وضعیت متفاوتی قرار گرفته است.

این یک واقعیت است که با توجه به شرایط اقتصادی و زیرساخت‌های موجود اقتصادی و شرایط بازارهای مالی و مجموعه تصمیمات و قوانینی که در حوزه اقتصاد و بازار اتخاذ کرده‌ایم، راه بسیار سختی برای کم‌اثر کردن تحریم‌ها در پیش داریم. این در حالی است که همچنان برخی مسوولان و چهره‌ها و صاحب‌نظران، فرضیه‌های دیگری را مطرح کرده و بعضا مدعی آن هستند که تحریم‌ها اثری نداشته و می‌توان با تغییر رویکردهای آنی بر تمام مشکلات ناشی از آن فائق آمد که به‌نظر دقیق نیست.

هنوز وضعیت اقتصاد و معیشت در اثر تحریم‌های ناشی از مکانیسم ماشه، بغرنج نشده است. البته این مساله بدیهی و طبیعی است؛ چراکه هنوز اثرات تحریم در کشور اعمال نشده است و این نشانه‌ها در بلندمدت محسوس و محسوس‌تر خواهند شد.

مکانیسم ماشه اجرا شد و طبق آن چند قطعنامه بین‌المللی و تحریم‌های ذیل آن به لیست سابق تحریم‌های ضدایرانی - که پیش‌تر توسط آمریکا علیه ایران وضع شده بود - اضافه شدند. این اتفاق تاکنون واکنش‌های زیادی به همراه داشته و در داخل کشور نظرات مختلفی درباره این تحریم‌ها و اثرات و تبعات آن بر اقتصاد، سیاست و مهم‌تر از همه معیشت مردم مطرح شده است. چهره‌های مختلفی در مجلس و دولت و نیز سایر نهادهای فرادولتی راهکارهای مختلفی برای بی‌اثرکردن یا کم‌اثر کردن تحریم‌ها بر کشور ارائه داده‌اند که پرداختن جزئی به هرکدام از این پیشنهادها، نیازمند فرصتی بوده که از حوصله این متن خارج است.

فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران برای بررسی وضعیت اقتصاد، صنعت، گروه یا هر بخشی از بازار سرمایه یا اقتصاد کشور، نیازمند یک سنجه مشخص و شفاف هستند تا بتوانند هم وضعیت موجود را به‌خوبی تحلیل کنند، هم نسبت به آینده اقتصادی و سیاسی یک چشم‌انداز روشن و مشخص را به تصویر بکشند و هم بتوانند وضعیت مالی خود را به‌درستی ارزیابی و سبد سرمایه‌گذاری خود را به درست‌ترین شکل ممکن طراحی کنند. بنابراین کاربرد شاخص‌ها در اقتصاد و بازار سرمایه و اهمیت داده‌های اقتصادی در اینجا مشخص می‌شود. به هر میزان که در کشور از اطلاعات باکیفیت، دقیق، مشخص، شفاف و گسترده بهره‌مند باشیم، افراد حقیقی و حقوقی با اطمینان خاطر بیشتر و دست بازتر برای کسب‌وکار و وضعیت مالی خود تصمیم خواهند گرفت. این موضوع در بازار سرمایه هم از اهمیت بالایی برخوردار است.

در ایران تقریبا همه شاخص‌ها توسط نهادهای رسمی (سازمان بورس و شرکت مدیریت فناوری بورس) طراحی می‌شوند. با توجه به ناکارآ محسوب شدن بازار سرمایه ایران، انحصار در حوزه طراحی و محاسبه شاخص چند مشکل ایجاد کرده است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

در ایران شرکت‌های «بورس» و «فرابورس» شاخص‌ها را طراحی و منتشر می‌کنند و محاسبه آنها را انجام می‌دهند و پیش می‌برند. اما هیچ شرکت دیگری در حال حاضر این کار را انجام نمی‌دهد و عملا انحصار وجود دارد.

شاخص ۵۰۰ شرکت بزرگ در بازار مالی آمریکا، همان شاخص قیمت است که مشابه همان شاخص قیمتی است که در بازار سرمایه ایران وجود دارد. شاخص قیمت در واقع نشان می‌دهد شرکت‌ها بدون در نظر گرفتن تقسیم سود چه میزان رشد کرده‌اند.

دولت دوم دونالد ترامپ نیروهای نظامی را برای سرکوب اعتراض‌های مسالمت‌آمیز به شهرهای ایالات متحده فرستاده، مخالفان سیاسی رئیس‌جمهور را تحت پیگردهای قضایی قرار داده و تلاش کرده است نهادهای فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ای را ساکت کند.

به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور ایالات متحده از مدت‌ها پیش فراموش کرده است که آمریکایی‌ها انقلاب را نه فقط برای کسب استقلال از سلطنت بریتانیا، بلکه برای ایجاد حکومتی بر پایه قانون، نه افراد، آغاز کردند، تا خود و نسل‌های آینده آمریکایی‌ها دیگر هرگز مجبور نباشند تحت هوس‌های یک پادشاه مستبد قرار گیرند.

تحقیق درباره «تام هومن» نمونه‌ای دیگر از دولتی است که ظاهرا مدافع «نظم و قانون» است، اما در عمل، تخلفات احتمالی در درون خود را نادیده می‌گیرد.

عقبگرد دموکراسی در ایالات متحده و کاهش پایبندی این کشور به هنجارهای جهانی، می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران به آمریکا را تضعیف کند و توانایی شرکت‌های آمریکایی در انجام فعالیت‌های تجاری در خارج از کشور را تحت تاثیر قرار دهد.

هم‌زمان که فناوری جهان امروز تمام ابعاد رشته‌های گوناگون را تغییر داده، نحوه مدیریت نیز دستخوش تغییراتی شده است. تغییرات گسترده پارادایم‌های علم و فناوری در حوزه مدیریت، مهم‌ترین تفاوت‌های جهان در دهه‌های اخیر را رقم زده‌اند. آنچه واضح است اینکه جهان در حال تغییر با سرعتی باورنکردنی به پیشرفت‌های نوین دست می‌یابد و رشته مدیریت نیز مانند بقیه رشته‌های تخصصی در جهان، هر روز عوض می‌شود.

مقوله کنترل پروژه دیرزمانی است که بر زبان و فرهنگ تمامی طرح و پروژه‌ها جاری شده است. خوشبختانه با در دسترس بودن مراجع معتبر جهانی و به‌خصوص استاندارد مدیریت پروژه PMBOK (Project Management Body of Knowledge)، انجمن مدیریت پروژه ایران، برگزاری دوره‌های آموزشی، فرصت مناسب برای بهره‌برداری از این دانش فراهم شده است و ضمنا بسیاری از کارشناسان و مدیران محترم نیز موفق به اخذ گواهینامه معتبر (PMP(Project Management of Professionalشده‌اند.

ایده‌ای درخشان، سرمایه‌ای اندک و کارآفرینی جوان که پس از ماه‌ها دوندگی در هزارتوی ادارات، سرخورده و ناامید، رویای خود را رها می‌کند؛ این یک داستان فرضی نیست، بلکه سرنوشت هزاران ایده و سرمایه‌ای است که پشت سد دیوان‌سالاری در ایران زمین‌گیر شده‌اند.

وقتی صحبت از آینده سازمان‌ها می‌شود، نخستین پرسشی که مدیران می‌پرسند این است: «چگونه می‌توانیم دوام داشته باشیم؟» تا همین چند سال پیش، پاسخ این پرسش را در واژه‌ای می‌جستیم که همه‌جا شنیده می‌شد: پایداری. اما در نسخه ۲۰۲۵ مدل تعالی سازمانی اروپا، مفهوم تازه‌ای برجسته شده است: ارزش پایدار.

در ادبیات مدیریت ریسک، معمولا بر تعریف ریسک و اهمیت آن تاکید می‌شود و کمتر به موضوع هدف‌گذاری پرداخته شده است. درحالی‌که ریسک تنها در نسبت با هدف معنا پیدا می‌کند؛ تهدیدی که مانع تحقق هدف نشود، اساسا ریسک محسوب نمی‌شود (COSO ۲۰۱۷). بنابراین، هدف‌گذاری صحیح و مبتنی بر شناخت، پیش‌شرط مدیریت ریسک اثربخش است.

سال آبی مهر ۱۴۰۳ در شهریور ۱۴۰۴ به اتمام رسید؛ سالی که به گواه اعداد و ارقام، سال پرباری نبود؛ میانگین میزان بارش‌های سال گذشته ۱۵۰میلیمتر بود. این میزان نسبت به دوره بلندمدت ۳۹درصد کاهش داشت و حتی نسبت به سال آبی قبل‌تر نیز ۴۰درصد افت کرده است.

به دلیل نیاز روزافزون صنایع و معادن واقع در فلات مرکزی، کاهش منابع آب تجدیدپذیر و اضافه برداشت موجود از منابع آب متعارف در استان‌های واقع در این مناطق، موضوع استفاده از منابع آب نامتعارف حاصل از شیرین‌سازی و انتقال آب دریا به عنوان یک ضرورت مطرح شده است.

بحران آب ایران پیش از آنکه یک پدیده صرفا اقلیمی باشد، در واقع یک بحران عمیق مدیریتی، اقتصادی و اجتماعی است که کانون آن در بخش کشاورزی قرار دارد.